Traumaverwerking

Wat is traumaverwerking?
Geestelijke strijd
Programmering
Alters
Alters en demonen
Vergeving??
Adviezen voor hulpverleners

Vanwege de heftigheid van hun traumatische ervaringen hebben overlevenden van ritueel misbruik gebruik gemaakt van dissociatie om te kunnen overleven. Ze lijden vaak aan DIS (Dissociatieve IdentiteitsStoornis) en dat betekent dat ze zich meestal kortere of langere tijd niet bewust kunnen herinneren wat ze hebben meegemaakt.
Toch hebben ze last van allerlei, meestal ernstige, klachten zowel lichamelijk als psychisch en emotioneel.

Op een gegeven moment kunnen er herinneringen van ritueel misbruik terugkomen in het bewuste geheugen. Dit kan gebeuren terwijl de persoon al in therapie is vanwege zijn of haar andere klachten en problemen, of het kan juist de reden zijn waarom overlevenden hulp gaan zoeken. De herinneringen van overlevenden zijn onverwerkt en veroorzaken veel lijden. Daarom is het belangrijk dat er een begin gemaakt wordt met het verwerken van deze traumatische ervaringen. Dit verwerkingsproces is een proces van jaren en het vergt dus veel geduld en doorzettingsvermogen van de overlevende en de hulpverlener of counsellor. En traumaverwerking vraagt ook om moed. Moed om deze dingen onder ogen te zien en er niet meer van weg te vluchten.

 

Wat is traumaverwerking?

Traumaverwerking is kort gezegd het onder ogen zien van de traumatische herinneringen, accepteren dat het is gebeurd, het een plek geven in je leven en de emoties die ermee gepaard gaan leren voelen en uiten. Terugkomen bij jezelf! En troost ontvangen voor het lijden.

Wanneer de herinneringen terugkomen in het bewuste geheugen gaat dat vaak gepaard met herbelevingen van het trauma. Voor de overlevende is het alsof het weer opnieuw gebeurt. Hij of zij beleeft het gebeurde opnieuw en kan vaak geen onderscheid meer maken tussen het heden en het verleden. Het is dan heel belangrijk om de persoon rustig op te vangen, rustig en zachtjes te praten en zo te proberen de overlevende gerust te stellen en weer in het heden terug te brengen.

Herbelevingen zijn heel angstig voor de persoon en vaak komen er ook andere persoonlijkheidsdelen tevoorschijn. Het is heel belangrijk daar gehoor en erkenning aan te geven, contact te maken met de andere persoonlijkheidsdelen en hen ook hun verhaal te laten vertellen. Het is goed als ze praten over wat er gebeurt en gebeurd is, zodat ze de hulpverlener er deelgenoot van maken, want zo wordt het isolement doorbroken.

Bij traumaverwerking zijn o.a. de volgende dingen heel belangrijk:

  • Het onder ogen gaan zien van de trauma’s en daarmee erkennen dat die dingen je zijn overkomen; accepteren dat je herinneringen waar zijn. Het vertellen van de traumatische gebeurtenissen, zolang als nodig is, is van heel groot belang.
  • Leren voelen en uiten van emoties. Overlevenden van ritueel misbruik kunnen vaak niet meer goed bij hun eigen gevoel komen. Ze hebben tijd en hulp nodig om weer bij hun gevoel in de buurt te durven komen. Ten gevolge van de traumatische ervaringen zit er heel veel pijn, verdriet, angst, boosheid e.d. van binnen. Deze emoties zijn zo overweldigend geweest ten tijde van het trauma dat de persoon is gaan dissociëren. Daarom is het ook vaak heel beangstigend om weer te gaan voelen. Dan komt alle pijn naar boven. Heel belangrijk is dat de emoties nu wel geuit mogen worden en dat de persoon nu wel boos mag worden of mag huilen; dingen waar vroeger geen ruimte voor was.
    In dit hele proces is een veilige plek voor de overlevende van groot belang!
  • Als iemand de stap heeft gezet om zijn of haar trauma’s te gaan verwerken, is het niet nodig om te gaan ‘graven’ naar herinneringen. Dat kan zelfs schadelijk zijn, omdat het misschien veel te beangstigend is. Meestal komen de herinneringen vanzelf wel naar boven, ook al kan er een stuk weerstand zijn uit zelfbescherming. Maar naarmate de persoon zich veiliger gaat voelen, ook bij de hulpverlener, zal de weerstand afbrokkelen en komen langzamerhand de herinneringen naar boven en zullen ook de verschillende deelpersoonlijkheden (alters) tevoorschijn komen. Het kan zijn dat deelpersoonlijkheden het nodig hebben zelf te komen vertellen over wat hen is overkomen en aangedaan. Het kan ook zijn dat ze ervoor kiezen zich niet te laten zien, en het delen van hun verhaal over te laten aan de hoofdpersoon. Overigens kan het wel een hele poos duren voordat de overlevende genoeg vertrouwen heeft in de hulpverlener. Hij of zij heeft nooit iemand kunnen vertrouwen en heeft alleen maar ervaren dat mensen niet te vertrouwen zijn.
  • De overlevende moet onderscheid leren maken tussen heden en verleden.
  • Heel belangrijk is het ontdekken en ontwikkelen van de eigen wil. Vaak hebben overlevenden van ritueel misbruik niet het gevoel nog een eigen wil te hebben. Dat is ook hun ervaring. Maar ze hebben wel een wil en het is nodig dat ze die weer ontdekken en leren gebruiken om het goede te kiezen voor zichzelf. Om sterker te worden is het nodig om hun wil te versterken! Dit is mogelijk door hun wil te respecteren, want dat is nooit gebeurd, en door te oefenen in het maken van keuzes.
  • Teruggeven van verantwoordelijkheid aan de overlevende. Dit kan best heel moeilijk zijn, omdat veel overlevenden bang zijn voor verantwoordelijkheden. Ze hebben vaak al veel te jong veel te veel verantwoordelijkheden gekregen en dat heeft hen beschadigd. Maar toch is het een teken van respect om hen te leren dat ze verantwoordelijk zijn voor hun gedrag in het heden.
    Maar maak hen heel goed duidelijk dat ze NIET, op geen enkele manier, verantwoordelijk zijn voor wat hen is aangedaan.
  • Het afleren van dissociatie als manier om met situaties om te gaan. Niet meer wegvluchten van moeilijke situaties, maar leren om er op een andere manier mee om te gaan. Leren om erbij te blijven en stapje voor stapje, zonder te forceren, de realiteit onder ogen zien.
  • Leren zelf weerstand te bieden aan opdrachten, vervloekingen en zelfdestructief gedrag. Hierbij is de wil dus ook van groot belang. Opdrachten om zichzelf te verwonden of andere opdrachten en vervloekingen die tijdens het ritueel misbruik zijn uitgesproken, kunnen heel dwingend zijn en de overlevende moet leren zien dat hij of zij een keuze heeft om wel of niet te gehoorzamen aan die opdrachten. Vaak zal hij of zij in het begin alleen maar kunnen zeggen: Ik MOET dat doen. HET MOET! Maar de waarheid is dat het helemaal niet moet, als hij of zij dat niet wil! Het kan een lange tijd duren voordat de overlevende los komt van deze opdrachten en hier zit ook een stuk geestelijke strijd strijd aan vast. Maar het aanwenden van de eigen wil is ook een wapen dat God ons aanbiedt!
  • Zelfdestructief gedrag, zoals jezelf pijn doen (snijden, branden e.d.) of uithongeren, komt ook voort uit de overweldigende pijn die overlevenden in hun binnenste voelen. Daarom is het heel belangrijk om een veilige plek te bieden waar ze hun emoties stukje bij beetje kunnen gaan voelen en leren uiten, in plaats van ze af te reageren op zichzelf. Vaak voelen ze zich ook slecht omdat er zulke slechte dingen met hen zijn gebeurd en doordat ze zelf ook dingen hebben moeten doen tijdens het misbruik. Ook deze gevoelens kunnen aanleiding zijn voor zelfbeschadiging. Overlevenden moeten gaan weten dat het misbruik NIET hun schuld was.
  • Eetstoornissen en zelfbeschadiging hebben vaak te maken met angst voor controleverlies. Dit is in veel overlevenden een diepgewortelde angst, omdat de behoefte aan controle heel groot is door alles wat ze hebben meegemaakt, waar ze helemaal geen controle over hadden. Toch is het heel belangrijk om stapje voor stapje de overlevende te helpen in te zien dat deze dingen een vals gevoel van controle geven. Uiteindelijk hebben deze dingen de overlevende in de greep en werkt zelfbeschadigend gedrag, in welke vorm dan ook, altijd averechts, omdat het alleen maar meer pijn zal opleveren, niet alleen in het lichaam, maar ook in de ziel.
  • Het werkt heel genezend wanneer de overlevende de herinneringen onder ogen durft te zien in VEILIGE situatie, waar troost en geborgenheid geboden kan worden, en de overlevende grip kan leren krijgen op de herinneringen en gevoelens die daarmee gepaard gaan. Dit kan soms leiden tot een herbeleving. Belangrijk om te weten: een herbeleving is nooit doel op zich. Een herbeleving is ook niet genezend in zichzelf. Het betekent eerder dat de traumatische ervaring en het onder ogen zien daarvan heel overweldigend is en hoe meer de herinneringen verteld en emoties geuit worden, hoe minder snel de overlevende nog in een herbeleving terecht komt. Als een herinnering genoeg erkenning heeft gekregen, zullen de herbelevingen ook ophouden. Het is zaak om de overlevende zo gauw als dat gaat weer uit een herbeleving te halen en in het hier en nu te brengen. Het is daarbij belangrijk dat de overlevende ook de gelegenheid krijgt te vertellen wat er is gebeurd.
    Het is heel belangrijk om overlevenden te leren dat ze nu niet meer hulpeloos zijn zoals vroeger. Zo kan de herinnering verwerkt worden omdat de persoon nu wel zijn of haar emoties kan en mag uiten en daar ook voor getroost wordt, in tegenstelling tot vroeger tijdens het misbruik. Als de ellende eruit komt, komt er ook ruimte voor goede dingen en kan de persoon ook meer openstaan om het goede te ontvangen, zoals troost, vriendschap en echte liefde.
  • Deze goede dingen kunnen nu een basis gaan vormen in iemands leven. Er is een stuk vertrouwen nodig, dat we ‘basic trust’ noemen. Dat is een basisvertrouwen dat voortkomt uit het feit dat de persoon zich aan een vertrouwenspersoon heeft kunnen hechten. Dit hebben overlevenden van ritueel misbruik niet meegekregen. Ze hebben zich nooit veilig kunnen hechten aan hun ouders, want die hebben hen meestal mishandeld en verwaarloosd. Nu is er dus een hechtingspersoon nodig, iemand aan wie de overlevende zich alsnog kan hechten, om zo een stuk vertrouwen te ontwikkelen, in zichzelf en ook in anderen en in God.
  • In het begin kan er een stuk bevrijding nodig zijn, maar later kunnen de opdrachten en demonische toestanden steeds meer aangepakt worden doordat de persoon zijn of haar mogelijkheid om zelf te kiezen ontdekt. En doordat de waarheid aan het licht komt, doordat de herinneringen uit het verborgene tevoorschijn komen en persoon ze onder ogen ziet, is er geen ruimte meer voor de duisternis. Het helpt altijd als de herinneringen en opdrachten aan het licht gebracht worden. Hoe moeilijk het ook is, het is altijd van belang dat de persoon de opdrachten en herinneringen uitspreekt. Opdrachten verliezen vaak al veel van hun kracht als iemand anders er deelgenoot van wordt. Dan komt het aan het licht en staat de persoon er niet meer alleen voor in het gevecht om er niet aan toe te geven.
  • Veel overlevenden van ritueel misbruik zijn depressief. Het is dan goed om hen te helpen een dagritme en regelmaat te hebben. Ook kan het zijn dat er (tijdelijk) medicijnen nodig zijn tegen depressie, angsten en stemmen.
  • Wat DIS betreft, is het belangrijk dat de overlevende de alters
    – gaat leren kennen, luisteren naar wat ze te vertellen hebben, wat ze hebben meegemaakt, hen serieus nemen en beseffen dat de alters de persoon hebben geholpen te overleven.
    – bestaansrecht gaat geven, zodat ze er mogen zijn en er ruimte is voor hen om ook dingen te doen die zij leuk vinden.
    – in het hier en nu gaat krijgen met hulp van therapie, zodat ook alters een band kunnen krijgen met mensen die hen goed behandelen en zodat ze weten dat de gebeurtenissen die voor hen nog zo dichtbij zijn, toch in het verleden zijn. Het zijn herinneringen.
    De overlevende moet zich de andere deelpersoonlijkheden eigen gaan maken, gaan beseffen en accepteren: Dat ben ik ook! Dat is een deel van mij.
    Dit kan een heel lang en pijnlijk proces zijn. De confrontatie met de deelpersoonlijkheden en hun herinneringen betekent dat je dan moet gaan zien dat al die dingen jou zijn overkomen.

Het zal duidelijk zijn dat er nog veel meer komt kijken bij traumaverwerking. Maar het is niet mogelijk om dat hier allemaal op te schrijven. Er zijn wel goede boeken over en ik raad degenen die geïnteresseerd zijn dan ook aan om er meer over te lezen.

* Klik hier om terug te gaan naar het begin van de pagina

 

Geestelijke strijd

Vanwege het geestelijke aspect van satanisch ritueel misbruik moeten we hier ook aandacht besteden aan de realiteit van demonische invloeden in het leven van de overlevende.
Vaak hebben overlevenden last van geestelijke strijd in verband met opdrachten waarmee ze zijn geprogrammeerd, zoals dat ze zichzelf moeten doden als de herinneringen naar boven komen, of van vervloekingen die over hen zijn uitgesproken, zoals bijv. dat ze nooit ergens bij zullen horen, dat nooit iemand van hen zal houden, dat ze niet mogen leven e.d.
De drang om gehoor te geven aan opdrachten kan heel sterk zijn, zo sterk dat de overlevende het gevoel heeft eraan overgeleverd te zijn.

Deze opdrachten en vervloekingen kunnen door gebed in de naam van de Here Jezus verbroken worden. Dit kan heel rustig gebeuren en de overlevende kan ook leren om dit zelf te doen en in een veilige omgeving zelf deze strijd aan te gaan. Zo leert de persoon om zelf weerstand te bieden. Ook dit kan een proces zijn wat langere tijd kan duren.

Overlevenden kunnen ook worden beheerst door demonen die tijdens het ritueel misbruik bezit van hen hebben genomen. Dan kan het gebeuren dat demonen de controle over de persoon overnemen.

In het christelijk pastoraat kan gebeden worden voor bevrijding van demonen door de kracht van de Here Jezus, maar er moet wel heel voorzichtig omgegaan worden met overlevenden. Bevrijding kan in eerste instantie nodig zijn om de weg vrij te maken voor de waarheid van de herinneringen om naar boven te komen. Gebed om bevrijding moet heel rustig gedaan worden, zodat de persoon niet bang wordt, of in een herbeleving terecht komt. En gebed om bevrijding kan ook alleen maar gedaan worden met toestemming van de overlevende, zodat hij of zij weet wat er gaat gebeuren, daar achter kan staan en, zo mogelijk, ook zelf kan meebidden. Dit alles kan voor overlevenden een beangstigende ervaring zijn en daarom is wijsheid, rust, troost, geborgenheid en veiligheid geboden.

Elk mens is een waardevol schepsel van God en als overlevende mag je weten dat als je voor de Here Jezus gekozen hebt, je een kind van God bent geworden en dat de duivel geen recht meer op je heeft.

Overlevenden van ritueel misbruik hebben vaak angst voor Jezus en weerstand tegen God. Ze kunnen herinneringen hebben dat tijdens het ritueel misbruik iemand als Jezus werd verkleed en meedeed aan het misbruik, of het misbruik goedkeurde. Het kan ook zijn dat iemand Jezus moest voorstellen en te zwak was om het kind te redden of te helpen. Wanneer een kind deze boodschap meekrijgt, gaat het kind God als vijand zien of als een slappeling die niet kan helpen. Als een overlevende later in het leven tot geloof in God komt, wat vaak voorkomt, en Jezus aanneemt als verlosser, dan kunnen deze herinneringen naar boven komen en merkt de overlevende dat hij of zij een enorme angst voor God ervaart, of een afkeer van Jezus. Hij of zij kan dan zeer veel moeite hebben met bijv. bidden. Er kan een enorme boosheid naar God toe naar boven komen, en veel wantrouwen naar Hem toe. Het is heel belangrijk dit serieus te nemen. Het vindt zijn wortels in herinneringen en boodschappen die de overlevende als kind heeft meegekregen. De overlevende mag vanuit de Bijbel en door christenen om zich heen gaan zien wie God werkelijk is en dat God geen enkele vorm van misbruik ooit goedkeurt.

Het kan zijn dat de hoofdpersoonlijkheid de Here Jezus aanneemt en tot geloof komt, maar dat er van binnen verdeeldheid is. Deelpersoonlijkheden die genoemde herinneringen hebben, zijn bang voor Hem. Andere deelpersoonlijkheden die nog onder invloed van de cult staan zijn vijandig tegenover Hem. Het is heel belangrijk alle deelpersoonlijkheden de tijd te geven die ze nodig hebben om te zien of ze Jezus wel echt kunnen en willen vertrouwen. Het is cruciaal voor het genezingsproces dat iedere deelpersoonlijkheid persoonlijk kiest voor Jezus, zodat de persoon op dit gebied niet meer innerlijk verdeeld is.

Vaak hebben overlevenden ook veel moeite om God te vertrouwen en worstelen ze met geloofsvragen. Deze strijd moet heel serieus genomen worden. Er zijn geen makkelijke antwoorden. Het is een groeiproces. Daarbij is het goed om te weten dat alle vragen aan God gesteld mogen worden en dat alle emoties ook bij Hem geuit mogen worden. God wil Zichzelf laten zien als een liefhebbende en troostende God. Soms is het echter nodig dat hulpverleners Zijn liefde laten zien aan overlevenden zodat vertrouwen kan groeien en ze op den duur ook zelf een relatie met de Here Jezus kunnen ontwikkelen, als ze gaan zien dat Hij wel betrouwbaar is en dat Hij sterker is dan de duisternis.


* Klik hier om terug te gaan naar het begin

 

Programmering

Veel overlevenden van satanisch ritueel misbruik zijn geprogrammeerd met allerlei opdrachten, om bijvoorbeeld anderen bij de sekte te brengen, zelf bij de sekte terug te komen, zichzelf of anderen te doden, gek te worden, zich te isoleren. Meer daarover op de pagina ‘Wat is ritueel misbruik’.
Het is heel belangrijk dat deze programma’s en opdrachten aan het licht komen. Veelal gaat dit samen met bepaalde herinneringen en als de waarheid van deze herinneringen aan het licht komt, zal het programma al een groot deel van z’n kracht verliezen.
Opdrachten en programma’s kunnen ook verband houden met verbonden die onder dwang gesloten zijn tijdens het misbruik. Als dit aan het licht komt, is het heel belangrijk dat deze verbonden verbroken worden.

Programmering doorbreken kan gebeuren door de overlevende te helpen inzien dat er allereerst sprake is van een programma. Het helpt als de overlevende kan herinneren/vertellen hoe de programmering tot stand is gekomen en wat de gebeurtenissen er omheen waren. Aan het licht brengen van programmering geeft opening om eraan te werken. Er tegenin te gaan, er niet op in te gaan, er geen gehoor aan te geven. De overlevende hoeft niet meer onder de invloed van deze opdrachten en programma’s te blijven. Het doorbreken van programmering is veel en zwaar werk. Maar het is mogelijk. De overlevende mag de kracht van haar wil terugvinden en mag zich haar denken, lijf en leven gaan toeëigenen. Het kan ook helpen, als de overlevende daarvoor openstaat, om te weten dat de Here Jezus sterker is dan welk programma dan ook. Hij kan kracht en inzicht geven als er gewerkt wordt aan doorbreken van programmering.
Het is van belang dat de
overlevende breekt met alle banden die hem of haar nog aan de sekte binden, en ook bereid zijn alle ‘voordelen’ die de sekte hem of haar nog bracht, ook geestelijk en emotioneel, los te laten.
De leugens waarmee de overlevende geïndoctrineerd is tijdens het misbruik en de onheilsplannen die uitgesproken zijn, moeten verbroken worden en daar tegenover moet de waarheid gesteld worden over de liefde van God voor overlevenden en Zijn plan voor hun leven. Gods gedachten over hen zijn gedachten van vrede om hen een hoopvolle toekomst te geven.

 

Alters

Je kunt ervan uitgaan dat:

– alle alters mishandeld en misbruikt zijn. Er kunnen alters zijn die sterk lijken en onaangetast, maar geen van alle zijn ze onbeschadigd.
– alle alters zijn gekomen om de persoon te helpen. Ze zijn met een goede intentie gekomen, ook al kan het zich later tegen de persoon keren. Het doel was altijd om de persoon te helpen en te beschermen.
– alle alters een bepaalde taak hebben gekregen, een taak die ze op zichzelf hebben genomen, of een taak die ze binnen de cult hebben gekregen.
– alters een eigen wil en keuze hebben.
– alle alters met respect behandeld moeten worden.
– alters iemand nodig hebben die naar hen luistert met een open hart en hen accepteert.
– niet alle alters zich bewust zijn van het feit dat ze onderdeel zijn van een persoon. En sommigen zullen veel weerstand hebben tegen dat idee.
– alters verlangen naar een veilige plek waar ze zichzelf kunnen zijn en tot rust en genezing kunnen komen.

 

Alters en demonen

Ik wil hier aandacht besteden aan het verschil tussen alters (deelpersoonlijkheden) en demonen, omdat ik weet dat dit nogal eens verkeerd begrepen wordt. Voor alle duidelijkheid: ALTERS ZIJN GEEN DEMONEN! En ze mogen dus ook nooit als zodanig behandeld worden.
Een alter is een afgesplitste deelpersoonlijkheid die zich van binnen uit ontwikkelt. Elke alter, wat voor herinneringen of gedrag hij of zij ook heeft, hoort dus bij de persoon en is een deel van de persoon, een deel van die ene menselijke geest.
Een demon kunnen we omschrijven als een boze geest die ten dienste staat van de satan en die van buitenaf in de persoon komt om hem of haar te kwellen. In de bijbel wordt ook over demonen gesproken en we kunnen bijv. in Lucas 8 lezen dat de Here Jezus mensen bevrijdt van boze geesten.

Voor de overlevende is het van groot belang dat pastoraal werkers goed onderscheid kunnen maken tussen alters en demonen. Daar is geestelijk inzicht en onderscheidingsvermogen voor nodig. Maar overlevenden weten zelf meestal ook heel goed wat een alter is en wat niet. Ze kunnen zelf vaak heel goed onderscheiden wat bij hen hoort en wat van buiten af in hen gekomen is. Daarom is het essentieel om naar de overlevende te luisteren. Alters kunnen vaak heel goed vertellen wie ze zijn en wanneer er een demon is die zich voordoet als een alter, want dat komt ook voor. Het is belangrijk de overlevende en alle alters te leren kennen, zodat je de verschillende alters ook kan herkennen. Het kan ook zijn dat een alter denkt een demon te zijn. Het is goed om te weten dat God altijd het onderscheid weet en ons daar ook inzicht in wil geven, naarmate wij optrekken met de overlevende.

Bepaalde alters kunnen wel onder invloed zijn van demonen en dan is bevrijding nodig, maar vaak zitten demonen ook vast aan bepaalde herinneringen. Wanneer die herinneringen dan aan het licht komen en de overlevende gaat de waarheid onder ogen zien, verliezen die demonen vanzelf hun grip. Dan blijven de herinneringen niet meer in het verborgene en dat werkt bevrijdend en genezend!


* Klik hier om terug te gaan naar het begin


Vergeving??

Heel kort wil ik ingaan op het onderwerp vergeving, omdat hier m.i. veel misverstanden over bestaan. Een overlevende mag niet gedwongen worden om de daders te vergeven. Dit moet ten allen tijde de keuze van de overlevende zelf zijn op het moment dat deze daar aan toe is en dat wil.
Het zou goed zijn als de overlevende zover kon komen dat hij of zij de daders over kon geven aan God in de wetenschap dat ze éénmaal verantwoording zullen moeten afleggen aan Hem voor wat ze de overlevende hebben aangedaan, ook als er op aarde geen gerechtigheid komt, wat helaas vaak het geval is.

Vergeving betekent niet goedpraten of vergeten wat er is gebeurd of het verontschuldigen van de dader. Dat doet God ook niet. Vergeving betekent wel tussen diegene en God uitstappen en diegene aan God overlaten, loslaten. En het betekent ook dat je erkent naar jezelf toe dat jou iets is aangedaan wat vergeven moet worden, oftewel erkennen dat jou iets ernstigs is misdaan waarvan je schade lijdt en hebt geleden.

Iemand kan uiteindelijk alleen maar echt vergeving ontvangen als hij of zij ook erkend heeft wat hij of zij heeft gedaan. Aangezien de meeste daders dat nooit doen, kun je hen alleen maar loslaten en overgeven aan God, zodat voor de overlevende de weg vrij is om los te komen van de daders en echt vrij te worden. Heel vaak is het nodig dat er eerst een stuk terechte boosheid geuit wordt, voordat de overlevende zover is om de daders los te laten. Daarom is het ook zo belangrijk om de overlevende niet te dwingen, maar ruimte te laten voor deze boosheid.Vergeving echter is wel een krachtig wapen om zelf vrij te worden.

En vergeving is niet hetzelfde als verzoening. Als een overlevende kiest om een dader te vergeven, dan betekent dat niet dat hij of zij ook weer contact met diegene hoeft te hebben.

Vergeving betekent dat je de dader(s) kan loslaten en overgeven in de handen van God die rechtvaardig oordeelt; dat je afziet van zelf wraak nemen, maar dat je dat aan God kunt overlaten.

Klik hier om terug te gaan naar het begin.


Adviezen voor hulpverleners

Mochten er hulpverleners zijn die meer of concretere adviezen willen of nodig hebben, dan geef ik die graag per mail. Mail bij belangstelling of met vragen naar: fragilewing@chello.nl